ừ ngày 15-8 đến nay, khi Thông tư 24/2023 (Thông tư 24) của Bộ Công an về biển số định danh được thực hiện, một số cửa hàng cũng như những người kinh doanh, buôn bán xe cũ vẫn sử dụng hình thức mua bán xe với hợp đồng ủy quyền thay vì hợp đồng mua bán. Hiện nay, hình thức mua bán xe này không đúng với quy định pháp luật.
Cụ thể, với những quy định mới trong Thông tư 24, khi thực hiện mua bán xe, bắt buộc phải làm thủ tục thu hồi đăng ký, biển số xe và đăng ký sang tên để chuyển quyền sở hữu xe.
Mua bán xe với hợp đồng ủy quyền
Ghi nhận của PV, hiện nay tại một số cửa hàng mua bán xe cũ trên địa bàn TP.HCM, hầu hết các chủ cửa hàng vẫn còn mua bán xe với hình thức ủy quyền.
Anh NVV, chủ cửa hàng xe máy trên đường Phan Văn Trị (quận Gò Vấp, TP.HCM), cho biết một tháng qua anh vẫn áp dụng hình thức mua bán ủy quyền, không phải làm thủ tục thu hồi, sang tên nhưng cửa hàng khá vắng vẻ, đìu hiu. Anh V đã phải bán lỗ vốn vài chiếc xe máy cũ để lấy tiền cầm cự cho việc kinh doanh.
“Mấy chiếc xe tôi vẫn bán với hợp đồng ủy quyền bình thường. Việc mua bán ủy quyền tôi chỉ áp dụng với những xe có giá tầm 40-50 triệu đồng, còn những chiếc xe có giá thành cao hơn thì sẽ làm hợp đồng mua bán để khẳng định tính sở hữu của người mua cũng như giảm bớt các rủi ro pháp lý” – anh V nói.
Anh VNV, chủ cửa hàng mua bán ô tô cũ tại quận Gò Vấp, cũng cho biết khi có người đến mua bán, anh vẫn sẵn sàng chạy đôn chạy đáo, chuẩn bị sẵn sàng các thủ tục pháp lý cho cả người bán lẫn người mua trong tương lai.
Lý giải việc lựa chọn việc ủy quyền thay vì làm hợp đồng mua bán cho khách, anh V cho rằng: “Tôi nghĩ pháp luật cho, tiếp nữa là việc đăng ký thủ tục còn đang trục trặc, chưa rõ ngày được thông suốt. Nếu lỡ nộp hồ sơ lên mà không thể thực hiện được thì để khách phải chờ đợi lâu, khó mua bán…”.
Chị HN, chủ một cửa hàng xe máy cũ ở quận Phú Nhuận, cũng chia sẻ một tháng qua bản thân chị không dám thu mua thêm chiếc xe cũ nào vì không biết có thể làm thủ tục sang tên được không. Ngược lại, khách mua xe từ cửa hàng cũng sợ điều tương tự nên tình hình mua bán không mấy khả quan.
“Trước đây tôi mua xe toàn làm giấy tờ ủy quyền, giờ quy định mới buộc phải sang tên chính chủ. Muốn làm như vậy thì phải tìm lại người chủ cũ, không thì phải đóng phạt do không thu hồi. Trong khi một chiếc xe chỉ lời khoảng 1-2 triệu đồng mà phải đóng phạt nữa thì còn lời lãi bao nhiêu” – chị N cho hay.
Những rủi ro khi mua xe ủy quyền
Trao đổi với PV, luật sư Hoàng Anh Sơn, Đoàn Luật sư TP.HCM, cho biết căn cứ Điều 430 và Điều 562 Bộ luật Dân sự năm 2015 thì hợp đồng mua bán tài sản và hợp đồng ủy quyền là hoàn toàn khác nhau. Nếu mục đích của các bên giao dịch nhằm mua bán chuyển nhượng xe nhưng lại lập hợp đồng ủy quyền mà không làm hợp đồng mua bán, không thực hiện thủ tục sang tên đổi chủ là trái với pháp luật và có thể phát sinh nhiều rủi ro.
Rủi ro đầu tiên, căn cứ điểm b khoản 2 Điều 11 Thông tư 24/2023, chỉ với hợp đồng ủy quyền, người mua không thể thực hiện thủ tục đăng ký sang tên. Bởi hợp đồng mua bán mới là chứng từ chuyển quyền sở hữu xe.
Rủi ro tiếp theo, quyền lợi của bên mua sẽ bị hạn chế trong phạm vi ủy quyền. Bên bán có thể ký hợp đồng ủy quyền cùng lúc với nhiều người hay đem bán một chiếc xe cùng lúc cho nhiều đối tượng.
Riêng đối với hợp đồng ủy quyền ô tô, trong một số trường hợp nhất định giữa các bên giao dịch có thể bị chấm dứt hoặc vô hiệu hợp đồng ủy quyền bất kỳ lúc nào theo quy định của pháp luật.
Ngoài ra, việc mua bán ủy quyền có thể sẽ phát sinh những vấn đề khác khi xảy ra mâu thuẫn về quyền và nghĩa vụ giao nhận tiền, tài sản, cũng như phát sinh những bất lợi khi thực hiện các giao dịch khác liên quan đến chiếc xe đó.
“Dù mua bán xe với hình thức hợp đồng ủy quyền hay đã có hợp đồng mua bán mà một thời gian lâu rồi vẫn chưa làm thủ tục thu hồi đăng ký sang tên xe thì cả người bán và người mua có thể phải đối mặt với nhiều hệ lụy. Nhẹ thì bị xử phạt hành chính, nặng thì một số trường hợp liên quan đến vụ tai nạn giao thông hoặc các vấn đề vi phạm hình sự, cơ quan chức năng sẽ mời gọi chủ sở hữu trước đó để làm rõ trách nhiệm. Điều này chứng tỏ rằng việc thực hiện thủ tục chuyển quyền sở hữu để đăng ký, sang tên khi mua bán xe là cần thiết” – luật sư Sơn nói.
